Wat is slaapapneu

Slaapapneu is een slaapstoornis waarbij de ademhaling tijdens de slaap herhaaldelijk stopt doordat de luchtweg blokkeert (obstructief slaapapneu) of de hersenen tijdelijk geen ademhalingssignaal geven (centraal slaapapneu). Deze ademstops verstoren de slaap en verlagen het zuurstofgehalte, wat gezondheidsrisico’s veroorzaakt.

Volgens het Máxima MC wordt slaapapneu veroorzaakt door een blokkade van de bovenste luchtwegen of een verstoring van de ademhalingsaansturing tijdens de slaap

‍

De verschillende vormen van slaapapneu

Slaapapneu kent twee hoofdvormen: OSA en CSA, die vergelijkbare gevolgen hebben maar een andere oorzaak en behandeling.

Obstructief slaapapneu (OSA)

De meest voorkomende vorm. De bovenste luchtweg wordt tijdelijk (gedeeltelijk) afgesloten door verslapping van keelspieren of anatomische vernauwingen. Dit leidt tot snurken, ademstops, zuurstofdalingen en herhaaldelijke slaaponderbrekingen.

Centraal slaapapneu (CSA)

Hier stokt de ademhaling doordat de hersenen tijdelijk geen ademhalingssignaal afgeven. Dit komt minder vaak voor en wordt vaak ontdekt via specialistisch onderzoek.

Complex slaapapneu

Een combinatie van obstructief en centraal slaapapneu. Wordt meestal vastgesteld tijdens uitgebreide slaapdiagnostiek.

‍

Hoe herken je slaapapneu? Belangrijkste symptomen

De klachten van slaapapneu beginnen ’s nachts, maar vallen overdag vaak het meest op. Dit komt doordat de slaapkwaliteit structureel wordt verstoord.

Nachtelijke symptomen bij slaapapneu

• Hard of onregelmatig snurken
• Adem stilstanden of naar lucht happen
• Kort wakker schrikken zonder duidelijke reden
• Droge mond of keelpijn bij het opstaan
• Nachtelijk zweten
• Vaak moeten plassen tijdens de nacht

Symptomen overdag bij slaapapneu

• Aanhoudende vermoeidheid, zelfs na voldoende uren slapen
• Slaperigheid of moeite om wakker te blijven
• Concentratieproblemen of vergeetachtigheid
• Prikkelbaarheid of stemmingswisselingen
• Ochtendhoofdpijn
• Verminderd cognitief functioneren of lagere productiviteit

‍Korte toelichting:
Veel mensen herkennen deze klachten niet direct als slaapstoornis, waardoor slaapapneu vaak jarenlang onopgemerkt blijft.

Herken jij deze symptomen?

‍

Waardoor ontstaat slaapapneu? Oorzaken en risicofactoren

Slaapapneu ontstaat door een combinatie van fysiologische, anatomische en leefstijlfactoren.

Fysiologische oorzaken

• Verslapping van de keelspieren tijdens de slaap
• Vernauwde of instabiele luchtwegen
• Verstoorde ademhalingsaansturing (bij CSA)

Anatomische risicofactoren

• Smalle kaak
• Te lang zacht gehemelte
• Vergrote keelamandelen
• Scheef neustussenschot
• Overmatige weefselmassa rond de nek

Leefstijl- en gezondheidsfactoren

• Overgewicht (belangrijkste risicofactor)
• Alcoholgebruik, vooral in de avond
• Roken
• Hoger wordende leeftijd
• Slapen op de rugHoge bloeddruk, diabetes, schildklieraandoeningen

‍

Gevolgen van onbehandelde slaapapneu

Wanneer slaapapneu niet wordt behandeld, herhaalt het patroon van ademstops, zuurstofdalingen en micro-ontwakingen zich elke nacht. Dit beïnvloedt zowel kortetermijn- als langetermijngezondheid.

Korte termijn gevolgen

• Ernstige vermoeidheid
• Minder concentratie en geheugenproblemen
• Verminderde kwaliteit van leven
• Toegenomen kans op verkeersongevallen

Lange termijn gezondheidsrisico’s

• Hart- en vaatziekten
• Boezemfibrilleren
• Diabetes type 2
• Verhoogde ontstekingswaarden
• Gewichtstoename door hormonale verstoring
• Cognitieve achteruitgang

Wil je weten hoe ernstig jouw klachten zijn? Start met een thuisslaaponderzoek

‍

Diagnose: hoe wordt slaapapneu vastgesteld?

Een juiste diagnose is de basis voor een effectieve behandeling.

Thuisslaaponderzoek

Met een draagbaar meetapparaat worden ’s nachts onder andere ademstops, snurkgedrag, zuurstofgehalte, hartslag, slaappositie en ademhalingsinspanning gemeten. Dit onderzoek is comfortabel, laagdrempelig en zeer effectief voor het vaststellen van OSA.

Polysomnografie in het slaapcentrum

In complexere gevallen of bij twijfel over centraal slaapapneu wordt een uitgebreide slaapstudie uitgevoerd in een gespecialiseerd slaapcentrum.

‍

Behandeling: wat helpt bij slaapapneu?

De beste behandeling hangt af van de ernst, de oorzaak en het type slaapapneu.

CPAP-therapie

De meest effectieve behandeling voor matige tot ernstige OSA. Een CPAP houdt de luchtweg open met lichte luchtdruk.

Mandibulair repositieapparaat (MRA)

Een op maat gemaakte mondbeugel die de onderkaak naar voren plaatst, waardoor de luchtweg ruimer wordt. Vooral geschikt voor mildere vormen.

Leefstijlaanpassingen

• afvallen
• stoppen met roken
• alcohol beperken
• slaaphouding veranderen (zijslapen)
• routine in slaapritme
• ‍

Medische interventies

• behandelen van allergieën of neusverstopping
• chirurgische correctie van anatomische blokkades
• therapie bij centraal slaapapneu